Mijn LG
Mijn LG

Rustgewas telen: Winter- versus zomerteelten

Rustgewassen
Zijn nog niet al je percelen op zand- of lössgrond aan de beurt zijn geweest met een rustgewas? Naast de keuze uit heel wat gewassen, is ook de keuze tussen een winter- of zomerteelt een belangrijke. In dit artikel inzicht in de verschillen om je keuze op te baseren.

Op alle percelen zand- en lössgrond moet in het tijdvak 2023 t/m 2026 een rustgewas geteeld worden. Met tijdelijk en blijvend grasland voldoe je hier als melkveehouder al aan, maar bij maispercelen en bouwland moet je aan de slag.

Tijdelijk grasland als rustgewas

Als het land niet te ver op afstand ligt is tijdelijk grasland een vertrouwde teelt die je op het melkveebedrijf kunt benutten. Zaai een grasmengsel dat in korte tijd maximaal produceert, dus met voedertype Italiaans raai en tetraploïd Engels raaigras. Toevoeging van klavers maakt een lagere bemesting mogelijk én levert fors meer stikstof na aan de volgteelt.

Mengsels voor tijdelijk grasland:

Als grasland niet goed past heb je de keuze tussen diverse rustgewassen, waarbij je moet kiezen tussen een winter- of zomerteelt.

Voordelen van winterteelten

Een wintergewas dat je zaait in het najaar brengt de volgende voordelen mee ten opzichte van een zomerteelt:

  • Langere groeiperiode resulteert vaak in hogere opbrengst
  • Veel lager risico op verdroging
  • Vroeger oogstrijp, dus meer ruimte voor nateelt
  • Bodembedekking in najaar en winter

Geschikte winterteelten als rustgewas:

Wintergerst: Een goede keuze voor zandgronden in NV-gebieden. Met een stikstofruimte van 112 kg N bij een behoefte van 180 kg in 2025 is het gat tussen norm en behoefte relatief klein. Wintergerst is een relatief bedrijfszekere teelt die gemakkelijk slaagt:

  • Minder gewasbescherming nodig dan tarwe
  • Vroege inzaai mogelijk door rassen met resistentie tegen vergelingsvirus
  • Relatief droogtebestendig
  • Vroegere oogst met hogere oogstzekerheid

Bekijk de aanbevolen rassen >

Winterkoolzaad: Hoewel de stikstofgebruiksruimte vergelijkbaar is met wintertarwe, heeft koolzaad een lagere N-behoefte. Een groot voordeel van koolzaad is de onderbreking van ritnaaldenpopulaties in de bodem, wat bijzonder gunstig is als er ook aardappelen, peen, suikerbieten of mais op het perceel geteeld moet worden.

Bekijk de aanbevolen rassen >

Winterveldbonen: Een krachtvoerteelt die wat meer verzorging vraagt maar goed scoort in het GLB. Kan ook in mengteelt met wintertarwe geteeld worden voor extra opbrengstzekerheid. Levert een prachtige bodemstructuur en stikstof na voor de volgteelt.

Wintertarwe: Een voor akkerbouwers vertrouwde teelt met volop afzetmogelijkheden. Een nadeel is de lage N-ruimte op zand- en lössgronden.

Video: De voordelen van wintergerst

zaaitijd wintergerst

Voordelen van zomerteelten

In bepaalde situaties kan het juist beter passen de veldwerkzaamheden in het voorjaar uit te voeren. Bij een hoge onkruiddruk bijvoorbeeld helpt de schone start in het voorjaar het onkruid beheersbaar te houden. Zomerteelt heeft doorgaans ook minder gewasbescherming nodig en er is geen risico op uitwintering en plantwegval in de wintermaanden.

Geschikte zomerteelten als rustgewas:

Zomergranen (zomertarwe, zomergerst): Zomergerst heeft als voordeel dat het een relatief lage stikstofbehoefte heeft en een korte groeiperiode. De stikstofgebruiksnorm voor zomergerst op zandgrond in NV-gebieden is 80 kg N/ha in 2025, wat dichter bij de werkelijke behoefte ligt dan bij veel andere gewassen.

Veldbonen en erwten: Deze vlinderbloemigen binden stikstof uit de lucht en hebben daardoor een lagere stikstofgift nodig. Het zijn rustgewassen die bijdragen aan bodemvruchtbaarheid, en de erwten zijn vroeg weer van het land.

Video: gele erwten als rustgewas

Vruchtwisseling optimaliseren

Grijp de rustgewasverplichting aan om de opbrengst van je hoofdteelten te verbeteren. Een slimme rotatie van verschillende (rust)gewassen kan bijdragen aan het verbeteren van de bodemgezondheid en het doorbreken van ziektes en plagen. Ook dragen rustgewassen bij aan organische stofopbouw. Na een langjarige maisteelt kan bijvoorbeeld wintergerst of koolzaad de opbouw van fusarium doorbreken. Overweeg ook of je een groenbemester na het rustgewas kunt inpassen voor extra bodemverbetering en nutriëntenbinding.

Meer weten over rustgewassen?

Je LG teeltspecialist denkt graag met je mee!

Even een dubbelcheck
of gewoon een vraag?

Neem contact op met jouw regionale specialist.

Meer over rustgewassen

Neem een duik in onze kennisbank